BDT ile Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Tedavisi: Zihnin Kısır Döngüsünden Çıkmak Mümkün mü?
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), zihne istemsizce gelen rahatsız edici düşünceler (obsesyonlar) ve bu düşüncelerin yarattığı kaygıyı azaltmak için yapılan tekrar eden davranışlarla (kompulsiyonlar) karakterize edilen bir ruhsal rahatsızlıktır. Pek çok kişi için günlük yaşamı kısıtlayıcı hale gelen bu döngü, zamanla bireyin işlevselliğini, ilişkilerini ve iç huzurunu zedeleyebilir. Ancak iyi haber şu: OKB, etkili bir psikoterapi yöntemi olan Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ile tedavi edilebilen bir bozukluktur.
OKB’yi Anlamak: Düşünceler Neden Bu Kadar Zorlayıcı?
Hepimizin zaman zaman zihnine garip, rahatsız edici düşünceler gelir. Örneğin, “Ocağı kapattım mı?” diye sorgulamak ya da kalabalıkta birine istemeden zarar verebileceğini düşünmek… Ancak OKB’de bu tür düşünceler daha yoğun, daha sık ve daha rahatsız edici şekilde gelir ve kişi bu düşünceleri tehlikeli, anlamlı ve gerçekleşmesi olası olarak yorumlar.
Bu yorumlar kaygıyı artırır ve kişi, bu kaygıyı azaltmak için tekrar eden davranışlara (elleri defalarca yıkamak, sürekli kontrol etmek, içinden dua okumak gibi) yönelir. İşte bu noktada BDT devreye girer.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ile OKB Tedavisi
BDT, OKB’nin hem düşünsel (bilişsel) hem de davranışsal boyutunu hedef alır. Terapinin amacı, kişinin obsesif düşünceleriyle baş etmesini, kompulsif davranışlarını azaltmasını ve kaygıyı farklı yollarla yönetmesini sağlamaktır. Peki bu nasıl olur?
1. Psiko-eğitim: Zihnindeki Düşünce = Gerçek Değildir
Terapi süreci, danışanın OKB hakkında bilgi edinmesiyle başlar. “Zihnime gelen bir düşünce, mutlaka gerçekleşecek ya da bu benim karakterimi yansıtır” gibi inançlar sorgulanır. Kişi, obsesyonların zihinsel süreçler olduğunu ve onları kontrol etmeye çalıştıkça güçlendirdiğini fark eder.
2. Maruz Bırakma ve Tepki Önleme (ERP): En Etkili Yöntemlerden Biri
ERP, OKB tedavisinin en etkili tekniklerinden biridir.
Maruz bırakma (exposure): Danışan, korktuğu durum ya da düşünceyle yüzleşir. Örneğin, kirlenme korkusu olan biri kontrollü şekilde “kirli” olarak gördüğü bir yüzeye dokunur.
Tepki önleme (response prevention): Bu maruz kalmadan sonra kompulsif davranış (örneğin elleri yıkama) yapılmaz.
Bu süreç, başta kaygı uyandırsa da, zamanla zihnin bu kaygıyı tolere etmeyi öğrenmesiyle rahatlama sağlar. Kişi artık obsesyonların kölesi olmadığını fark eder.
3. Bilişsel Müdahaleler: “Ya Kontrol Etmezsem Bir Şey Olursa?”
OKB’ye özgü bazı bilişsel çarpıtmalar vardır:
Aşırı sorumluluk duygusu
Belirsizliğe tahammülsüzlük
“Her şeyi kontrol etmeliyim” inancı
Mükemmeliyetçilik
BDT, bu çarpıtmaları tanımaya ve daha dengeli, esnek düşünme biçimleri geliştirmeye yardımcı olur.
4. Korku Hiyerarşisi ve Günlük Pratik
Terapi sürecinde bir “korku merdiveni” oluşturulur. Kişi, kaygı seviyesine göre sıralanan durumlarla adım adım yüzleşir. Böylece hem başarı duygusu yaşar hem de yeni deneyimlerle eski inançlarını sorgular.
BDT ile OKB Tedavisinin Gücü
Bilimsel olarak etkililiği kanıtlanmıştır.
Kısa süreli ama yoğun bir terapidir (genellikle 12-20 seans).
İlaç tedavisiyle birlikte kullanılabilir.
OKB’nin tekrarlama riskini azaltır.
En önemlisi: Kişinin yaşam kalitesini artırır, özgürleştirir.
Sonuç: Düşünceleriniz Siz Değilsiniz
OKB, kişinin kendini en yalnız ve çaresiz hissettiği anlarda bile tedavi edilebilen bir bozukluktur. BDT sayesinde, kişi obsesyonlarını anlamayı, kompulsiyonlara teslim olmamayı ve zihnindeki fırtınalara rağmen yelken açmayı öğrenir. Unutmayın, düşünceleriniz sizin gerçeğiniz değildir — ve bu gerçeği yeniden inşa etmek mümkündür.
(Genel bir bilgilendirme blog yazısıdır. Burada olman en önemli adım “farkındalık ve kabül” safhasını geçmiş olduğunu gösterir. Öncelikle tebrik ederim bu cesur adımın için. Bir uzmandan profesyonel destek almanızı tavsiye ederim)
Ücretsiz Ön Görüşme
Yorumlar
Yorum Gönder