Özgüvensizliği Besleyen Duygular: Yetersizlik ve Değersizlik

Hepimizin zaman zaman özgüveni zedelenebilir. Ancak bazı insanlar için bu durum geçici bir sarsıntıdan öteye geçer ve yaşamın her alanına nüfuz eden kronik bir sorun haline gelir. Peki özgüvensizliğin derinlerinde yatan temel duygular nelerdir? Cevap basit ama sarsıcı: Yetersizlik ve değersizlik.

Yetersizlik:  “Ben zaten hiç bir şeyi başaramam ki”

Yetersizlik duygusu, kişinin kendi becerilerini, bilgilerini ya da çabalarını küçümsemesiyle ortaya çıkar.                          “Ne yaparsam yapayım olmuyor”. “Diğerleri benden daha iyi”, “Ben bu işi beceremem” gibi iç seslerle sürekli kendini sabote eden birey, zamanla potansiyelini ortaya koyamaz hale gelir.

Bu duygu genellikle şu durumlarla beslenir:

• Mükemmeliyetçi yetiştirilme tarzı

• Sürekli kıyaslanma

• Başarısızlık korkusu

• Geçmişte yaşanan reddedilme ya da aşağılanma deneyimleri

Değersizlik :  “Ben önemli değilim hissiyatı”

Değersizlik hissi, kişinin kendi varlığının başkaları için anlam ifade etmediğine inanmasıyla gelişir. Bu duygu, bireyin sadece yaptığı işten değil, varlığından dolayı da “eksik” hissetmesine neden olur. “Ben olmasam da fark etmez”, “Beni kimse gerçekten sevmiyor” gibi düşünceler bireyin sosyal ilişkilerinde içe kapanmasına, sınır koyamamasına ve kendini feda etmesine yol açar.

Bu Duygular Özgüveni Nasıl Etkiler?

Özgüven, kişinin kendine inanması ve hayatta karşılaştığı zorluklara karşı dimdik durabilmesidir. Ancak yetersizlik ve değersizlik duyguları bu sağlam temeli içten içe kemirir. Zihinsel olarak kendini sürekli eleştiren birey, bir noktadan sonra hiçbir başarıyı yeterli görmemeye başlar. Hatta başarı elde ettiğinde bile bunun bir “tesadüf” olduğunu düşünür.

Sonuç: Kronik özgüvensizlik, pasiflik, erteleme, kaygı ve hatta depresyon.

Çözüm Nereden Başlar?

İyileşme, duyguların fark edilmesiyle başlar. Bu iki yıkıcı duygunun varlığını kabul etmek, onları dönüştürmenin ilk adımıdır.

• Farkındalık geliştirin: İç sesinizi dinleyin. Kendinize neler söylüyorsunuz?

• Kıyaslamayı bırakın: Sizin yolunuz, sizin hızınızda ilerlemeli.

• Küçük başarıları görün: Kendinize karşı cömert olun.

• Profesyonel destek alın: Terapi, özellikle bu tür derin köklü duyguların çözümünde çok etkilidir.

Son Söz

Unutmayın, özgüven doğuştan gelmez; inşa edilir. Ve bu inşaatın en önemli aşaması, kendinizi yetersiz ve değersiz hissettiren iç duvarları yıkmakla başlar. Kendinize şefkatle yaklaşın. Çünkü bir insanın kendine vereceği en büyük armağan, kendi olabilmek ve kendi kendine yardım edebilmektir. 

Zira “Kendi kendine yardımcı olmayana hiç kimse yardımcı olamaz”

Ücretsiz Ön Görüşme